स्वामी समर्थांचा जप कसा करावा? जप नियम आणि पद्धती

सर्वच स्वामी भक्त नेहमी स्वामींचे नामस्मरण करत असतात. परंतु जेंव्हा ते नामस्मरण करतात तेव्हा नाम जपताना माळ कशी धरायची? कोणती मुद्रा माळ जपताना योग्य आहे? हे त्याना माहित नसते किंबहुना त्यांचे माळ जपण्यावर लक्ष जात नाही. 

माळ जपताना आपल्याला कोणती काळजी घेतली पाहिजे जेणे करून आपल्यावर स्वामींची कृपा होईल आणि आपले नामस्मरण सफल होईल यासाठी काही महत्वाचे नियम आणि पद्धती आपण या लेखा मध्ये पाहणार आहोत. 

हा लेख तुम्हाला श्री स्वामी समर्था च्या जपाबद्दल योग्य मार्गदर्शन करेल हे नक्की.

स्वामी समर्थांचा जप कसा करावा?

स्वामी समर्थांचा जप करताना आपल्याला कोणत्या माळीचा वापर केला पाहिजे आणि कोणती मुद्रा जप करताना योग्य आहे हे आपण पाहूया 

माळ आणि मुद्रा:

• स्वामी समर्थांचा जप करण्यासाठी तुम्ही रुद्राक्षाची किंवा तुळशीची माळ वापरू शकता.
• जप करताना तुम्ही मृगमुद्रेत बसावे.
• मृगमुद्रा बनवण्यासाठी, आपल्या उजव्या हाताचा अंगठा आणि तर्जनी बोट एकमेकांना स्पर्श करावे आणि उर्वरित तीन बोटे सरळ ठेवावी.
• डाव्या हाताला उजव्या हाताच्या मांडीवर ठेवावे.

मंत्र :

• स्वामी समर्थांचा जप करण्यासाठी तुम्ही खालील मंत्रांपैकी एक मंत्र वापरू शकता:
  
  • “श्री स्वामी समर्थ”
  • “श्री स्वामी समर्थ जय जय स्वामी समर्थ”
    
• तुम्ही एका दिवसात कितीही माळा जप करू शकता.
  
• जप करताना तुम्ही तुमच्या मनात किंवा मोठ्याने मंत्र बोलू शकता.

स्वामी समर्थांच्या जपाचे नियम कोणते आहेत?

स्वामी समर्थांचा जप करताना आपल्याला योग्य ते नियम पाळणे गरजेचे असते अन्यथा त्याचा आपल्यावर शुभ परिणाम दिसून येत नाहीत, स्वामी हे दत्त अवतार असल्याने त्याकडे कडक शिस्त आणि अनुशासन होते त्यामळे स्वामींचे कोणतेही कार्य करताना नियम पाळूनच करावे. माळी बद्दल चे नियम खालील प्रमाणे आहे. 

माळ:

• जपमाळ हातात घेतल्यावर प्रथम तिला वंदन करावे.
  
  
• माळेचे मणी एकमेकांवर आदळणार नाही याची काळजी घ्यावी.
  
  
• माळेचे नेहमी गाठवलेले असावे.
  
  
• जप करताना कोणत्याही परिस्थितीत मेरूमणी ओलांडून जप करू नये.
  
  
• चुकून मेरूमणी ओलांडला गेल्यास सहा प्राणायाम घालावे.
  
  
• जप करताना माळ तुटल्यास ते अरिष्ट सूचक असल्यामुळे वरिष्ठ परिहार्य महामृत्युंजय मंत्राचा जप करावा.
  
  
• जपणारे जप करताना शक्यतो गोमुखी वापरावी.
  
  
• गोमुखी नसल्यास एखादे वस्त्राने हात झाकून घ्यावे.
  
  
• एका व्यक्तीने ठराविक एकच जपमाळ वापरावी.
  
  
• दुसऱ्या व्यक्तीची जपमाळ कधीही वापरू नये.
  
  
• जप झाल्यावर जपमाळेला वंदन करावे.
  
  
• माळ नेहमी एखाद्या चांगल्या डबीत ठेवावी, कुठेही अस्ताव्यस्त पडलेली नसावी.
  
  
• एकाने वापरलेली जपमाळ भेटवस्तू म्हणून दुसऱ्याला देऊ नये.
  
  
• माळेचा जप करताना तोंड उत्तर किंवा पूर्वेकडे असावे.
  
  
• माळेचा जप करण्यापूर्वी माळ हातात घेऊन प्रार्थना करावी.
  

स्वामी समर्थांचा जप करण्यासाठी कोणत्या प्रकारची माळ वापरावी?

स्वामी समर्थांचा जप करण्यासाठी तुम्ही खालीलपैकी कोणत्याही प्रकारची माळ वापरू शकता:

१) रुद्राक्षाची माळ:

• रुद्राक्षाची माळ सर्वात सामान्य प्रकारची माळ आहे जी जपासाठी वापरली जाते.
  
• रुद्राक्षाची माळ वेगवेगळ्या आकारात आणि प्रकारात उपलब्ध आहे.
  
• तुम्ही तुमच्या सोयीनुसार आणि आवडीनुसार रुद्राक्षाची माळ निवडू शकता.

२) तुळशीची माळ:

• तुळशीची माळ देखील जपासाठी वापरण्यासाठी एक चांगला पर्याय आहे.
  
• तुळशीला पवित्र मानले जाते आणि तिला अनेक औषधी गुणधर्म देखील आहेत.
  
• तुळशीची माळ सहज उपलब्ध आणि तुलनेने स्वस्त आहे.

३) चंदन/गंधाच्या लाकडाची माळ:

• चंदन/गंधाच्या लाकडाची माळ सुगंधित आणि सुंदर असते.
  
• चंदन/गंधाच्या लाकडाला शांत आणि शीतल प्रभाव असल्याचे मानले जाते.
  
• चंदन/गंधाच्या लाकडाची माळ थोडी महाग असू शकते.
  

एका दिवसात किती माळा जपायच्या?

स्वामी समर्थांचा जप किती वेळा करायचा याचे स्वामींनी कधीही निश्चित नियम सांगितले नाहीत. जप हा पूर्णपणे तुमच्या श्रद्धेवर आणि वेळेवर अवलंबून आहे.

तथापि, काही सामान्य मार्गदर्शक तत्त्वे आहेत जी तुम्ही अनुसरण करू शकता:

नवशिक्यांसाठी: तुम्ही दररोज सकाळी आणि संध्याकाळी 11 माळा जपून सुरुवात करू शकता. हळूहळू तुम्ही जपण्याची वेळ आणि माळांची संख्या वाढवू शकता.

अनुभवी जपकर्त्यांसाठी: तुम्ही दररोज 108 माळा जप करू शकता. 108 हा हिंदू धर्मात एक पवित्र अंक मानला जातो.

व्यस्त व्यक्तींसाठी: तुम्ही तुमच्या वेळापत्रकानुसार जप करू शकता. तुम्ही दिवसभरात थोड्या थोड्या वेळाने जप करू शकता, जसे की सकाळी 5 माळा, दुपारी 5 माळा आणि संध्याकाळी 5 माळा.

इतर पर्याय: तुम्ही तुमच्या श्वासावर जप करू शकता. प्रत्येक श्वासावर “श्री स्वामी समर्थ” मंत्र जपणे हा एक चांगला मार्ग आहे. तुम्ही तुमच्या कर्मातही जप करू शकता. तुम्ही जे काही काम करत असाल ते करताना “श्री स्वामी समर्थ” मंत्र जपत रहा.

लक्षात ठेवा: जपण्याची संख्या महत्त्वाची नाही. महत्त्वाचे म्हणजे तुम्ही पूर्ण एकाग्रतेने आणि भक्तीने जप करावा.

जप करताना काय काळजी घ्यावी?

जप करताना खालील गोष्टींची काळजी घ्यावी:

• जपासाठी तुळशीची किंवा रुद्राक्षाची माळ वापरू शकता.
• माळ स्वच्छ आणि निर्मळ ठेवा.
• जमिनीवर माळ पडू देऊ नका.
• तर्जनी आणि अंगठा यांनी माळ धरू नका.
• अनामिका आणि अंगठा यांनी माळ धरून, अनामिका आणि अंगठा यांना एकमेकांना घासत माळ जपावी.
• मेरुमणी ओलांडू नका.
• माळ जपताना नाक आणि पोट यांच्या मध्ये ठेवावी.

बसण्याची पद्धत:

• जप करताना शांत आणि स्वच्छ ठिकाणी बसावे.
• आसनावर बसणे उत्तम.
• डोळे बंद करून किंवा स्वामींच्या फोटोसमोर बसून जप करावा.
• पाठ सरळ ठेवा.

जप करताना कोणत्या आसनात बसावे?

जप करताना कोणत्या आसनात बसावे याबद्दल अनेक मतभेद आहेत. काही लोक म्हणतात की पद्मासन किंवा सुखासन हे जपासाठी सर्वोत्तम आसने आहेत, तर काही लोक म्हणतात की कोणत्याही आसनात बसून जप करता येतो.

तथापि, जप करताना योग्य आसनात बसणे महत्त्वाचे आहे कारण त्यामुळे आपण शांत आणि एकाग्र राहू शकतो. खाली काही आसने दिली आहेत जी जपासाठी चांगली मानली जातात:

1. पद्मासन:

पद्मासन हे जपासाठी सर्वात उत्तम आसन मानले जाते. या आसनात बसल्याने आपली रीढ सरळ राहते आणि मन शांत होते. पद्मासन बसण्यासाठी, आपल्या दोन्ही पायांना आपल्या मांडीवर ठेवा. उजवा पाय डाव्या मांडीवर आणि डावा पाय उजव्या मांडीवर ठेवा. आपले हात आपल्या मांडीवर ठेवा आणि आपले डोळे बंद करा.

2. सुखासन:

सुखासन हे पद्मासनापेक्षा सोपे आसन आहे. या आसनात बसण्यासाठी, आपल्या दोन्ही पायांना एकमेकांवर ठेवा. आपले हात आपल्या मांडीवर ठेवा आणि आपले डोळे बंद करा.

3. वज्रासन:

वज्रासन हे जपासाठी आणखी एक चांगले आसन आहे. या आसनात बसण्यासाठी, आपल्या गुडघ्यांवर बसून आपले पाय मागे घ्या. आपले हात आपल्या मांडीवर ठेवा आणि आपले डोळे बंद करा.

4. खुर्ची चा वापर करा :

जर तुम्हाला जमिनीवर बसणे त्रासदायक असेल तर तुम्ही कुर्चीत बसून जप करू शकता. खुर्ची त बसताना, आपली पाठ सरळ ठेवा आणि आपले पाय जमिनीवर सपाट ठेवा.पाया खाली आसन ठेवा, आपले हात आपल्या मांडीवर ठेवा आणि आपले डोळे बंद करा.

श्वासाधनात आणि कर्मात जप करणे म्हणजे काय?

श्वासाधनात जप:

• श्वासावर लक्ष केंद्रित करून स्वामींचे नावस्मरण करणे.
• प्रत्येक श्वास घेताना आणि सोडताना “श्री स्वामी समर्थ” किंवा “जय जय स्वामी समर्थ” मंत्राचा जप करणे.
• श्वासाच्या लयबरोबर मंत्राचा जप करणे.
• श्वासावर आणि मंत्रावर पूर्ण लक्ष केंद्रित करणे.
• मन शांत आणि एकाग्र करण्याचा एक उत्तम मार्ग.

कर्मात जप:

• दिवसभरात आपण जे काही काम करतो त्यात स्वामींचे नावस्मरण करणे.
• घरातील काम, ऑफिसचे काम, प्रवास करताना, इत्यादी कामात जप करणे.
• प्रत्येक कृतीला स्वामीला समर्पित करणे.
• कर्म करताना मन शांत आणि सकारात्मक ठेवण्यास मदत करते.
• स्वामींच्या कृपेने काम यशस्वी होण्याची शक्यता वाढते.

श्वासाधनात आणि कर्मात जप करण्याचे फायदे:

• मन शांत आणि एकाग्र होते.
• नकारात्मक विचार दूर होतात.
• सकारात्मकता आणि आनंद वाढतो.
• स्वामींच्या कृपेची प्राप्ती होते.
• जीवनात शांती आणि समृद्धी येते.

भक्तांचे पडणारे नेहमीचे प्रश्न :

निष्कर्ष : 

 श्री स्वामी समर्थ हे त्यांच्या नामाने नेहमीच आपल्या सोबत असतात आणि कृपा करत असतात. आता त्यांच्या जप मध्ये काही त्रुटी होत असतील तरीही आपल्याला त्यांचा नावा मधेच आधार जाणवतो. परंतु आपल्या कडून माळ जपताना जर थोड्या फार प्रमाणात चुका होत असतील तर त्या आपलं सुधारायला हव्या.

म्हणूनच या लेखा मध्ये आपण माळ जपताना कुठली काळजी घेतली पाहिजे आणि माळ जपण्याच्या योग्य पद्धती कोणत्या हे आपण पाहिले. अशा करतो कि तुम्हाला यातून नक्कीच फायदा होईल आणि स्वामी समर्थ तुमच्या पाठीशी नेहमी उभे राहतील.  ।।श्री स्वामी समर्थ ।।