नवनाथ भक्तिसार पारायण कसे करावे? : नवनाथ पारायण ज्या घरात होते त्या घरात नवनाथ महाराजांचे वास्तव्य असते असे मानले जाते. अशा घरांमध्ये दुःख, दारिद्र्य आणि आरोग्य समस्या कधीच राहत नाहीत. याचबरोबर, करणी बाधा, संबंधबाधा, भूतबाधा आणि शत्रू पिडा अशा गोष्टींपासूनही संरक्षण मिळते.
म्हणूनच असे म्हंटले जाते की आपल्या जीवनात एकदा तरी नवनाथ महाराजांचे “नवनाथ भक्तिसार” या ग्रंथाचे पारायण अवश्य करावे .
जर तुमच्या मनात नवनाथ पारायण करण्याची इच्छा आली तर समजून घ्या की हे नवनाथ महाराजांची इच्छा आहे. अशा वेळी, कोणतीही भीती किंवा शंका मनात ठेवू नका. नियमांची चिंता करू नका. जिथे इच्छा असते तिथे मार्ग सापडतो.
या लेखात आपण नवनाथ पारायण कसे करावे, पाण्याचे नियम कोणते, रोज किती अध्याय वाचावे, महिलांनी हे पारायण करावे का, पूजा मांडणी कशी करावी आणि उद्यापन कसे करावे याबद्दल सर्व माहिती पाहणार आहोत.
नवनाथ पारायण महिलांनी करावे का?
नवनाथ पंथात पुरुष आणि स्त्री यांच्यामध्ये भेदभाव नाही. श्रद्धा असलेली कोणतीही व्यक्ती नवनाथ महाराजांचे पारायण करू शकते.
तथापि, काही महिलांना पारायण करण्यास अजिबात संकोच वाटतो. यामागे अनेक कारणे आहेत जसे की:
- मासिक धर्माशी संबंधित बंधने: मासिक धर्मादरम्यान काही महिलांना पूजा-अर्चना करणे योग्य वाटत नाही. नवनाथ पारायणादरम्यान काही दिवसांसाठी स्त्रियांना पारायण वाचन थांबवावे लागते.
- कठोर नियम: काही महिलांना वाटते की पारायणाचे नियम खूप कठोर आहेत आणि ते पाळणे कठीण आहे.
- भ्रम आणि भीती: काही महिलांमध्ये पारायणाशी संबंधित अनेक भ्रम आणि भीती असतात.
या सर्व शंका दूर करण्यासाठी आणि महिलांना नवनाथ पारायण करण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी काही गोष्टी लक्षात घेणे आवश्यक आहे:
- मासिक धर्माशी संबंधित बंधने: मासिक धर्मादरम्यान महिलांना पारायणाचे वाचन थांबवावे लागते हे खरं आहे, परंतु याचा अर्थ असा नाही की त्या पूजेत सहभागी होऊ शकत नाहीत. महिला या काळात आरती, कथा श्रवण आणि इतर धार्मिक विधींमध्ये सहभागी होऊ शकतात.
- कठोर नियम: नवनाथ पारायणाचे नियम कठोर वाटू शकतात, परंतु ते आपल्याला शिस्त आणि एकाग्रता शिकण्यास मदत करतात. थोड्या प्रयत्नाने आणि श्रद्धेने हे नियम सहज पाळता येतात.
- भ्रम आणि भीती: नवनाथ पारायणाशी संबंधित अनेक भ्रम आणि भीती निराधार आहेत. योग्य मार्गदर्शन आणि सकारात्मक दृष्टीकोनाने तुम्ही या भीतीवर मात करू शकता.
नवनाथ पारायण महिलांसाठी अनेक फायदे देणारे आहे:
- आध्यात्मिक उन्नती: पारायणामुळे आध्यात्मिक प्रगती होते आणि मन शांत होते.
- सकारात्मक ऊर्जा: घरात सकारात्मक ऊर्जा निर्माण होते.
- मनोकामना पूर्णत्व: श्रद्धेने पारायण केल्यास मनोकामना पूर्ण होतात.
- कष्टांवर मात: जीवनातील कष्ट आणि अडचणींवर मात करण्यास मदत होते.
नवनाथ पारायण करण्यास इच्छुक महिलांनी खालील गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत:
- संकल्प: पारायण सुरू करण्यापूर्वी शुद्ध आणि दृढ निश्चय करा.
- नियम: पारायणाचे सर्व नियम आणि विधी भक्तीने पाळा.
- श्रद्धा: पूरे पारायण काळात श्रद्धा आणि विश्वास ठेवा.
- सकारात्मकता: नकारात्मक विचारांना दूर ठेवा आणि सकारात्मक दृष्टीकोन ठेवा.
हेही वाचा : संकल्प करणे म्हणजे काय?
नवनाथ परायणाचे नियम काय आहेत ?
काही सोपे नियम पाळणे आवश्यक आहेत जसे की:
- ब्रह्मचर्य: पारायण काळात ब्रह्मचर्य पाळणे आवश्यक आहे.
- मांसाहार: घरात मांसाहार बनवू नये आणि खाऊ नये.
- आहार: साधा आहार घ्यावा. दूध, पोळी, भाजी, आणि फळे खाऊ शकता.
- उपवास: उपवास करणे आवश्यक नाही.
- निद्रा: रात्री चटई किंवा घोंगडीवर झोपावे.
- पोथी: वाचन झाल्यावर पोथी स्वच्छ कापडात गुंडाळून ठेवा आणि ती हलवू नका.
- भस्म: दररोज सकाळी कपाळ, कंठ, छाती आणि पोटाला भस्म लावा.
- मन: पारायण काळात कुणाशीही भांडू नये आणि मनात राग, द्वेष, मत्सर ठेवू नये.
- नैवेद्य: सकाळ-संध्याकाळ घरात बनवलेले पदार्थ नवनाथ महाराजांना नैवेद्य दाखवा.
- आरती: दररोज आरती करा – गणपती बाप्पा, गुरुदेव दत्ता, स्वामी आणि नवनाथांची आरती.
- गोमूत्र: घरात आणि देवघरात नियमितपणे गोमूत्र शिंपडा. आंघोळीच्या पाण्यात गोमूत्र मिसळा.
- दान: गाय, कुत्रे आणि भिक्षुकांना दान द्या.
- मंत्र: “ॐ श्री चैतन्य गोरक्षाय नमः” हा मंत्र जप करा.
- श्रद्धा: नवनाथ महाराजांवर श्रद्धा ठेवा आणि मन शुद्ध ठेवा.
- वर्ज : दुसऱ्याच्या घरातलं पाणी सुद्धा प्यायचं नाही
महत्वाचे : एखादा भिक्षेकरी किंवा भिकारी जर आपल्या दारात आला त्याला आपण अन्नदान करावं त्याला तृप्त करावं कारण नवनाथ महाराज पारायण काळात कुठल्या ना कुठल्या रूपात येऊन आपल्या भक्ताची परीक्षा घेत असतात.
नवनाथ पारायण कसे करावे । पद्धती आणि काही महत्वाचे मुद्दे
नवनाथ पारायण चार मुख्य पद्धतींनी करता येते:
१. चक्री पद्धत:
- रोज एक अध्याय वाचा.
- 40 दिवसात 40 अध्याय पूर्ण करा.
२. तीन दिवसीय पारायण
- दिवस १: अध्याय १ ते १३ वाचा.
- दिवस २: अध्याय १४ ते २६ वाचा.
- दिवस ३: अध्याय २७ ते ४० वाचा.
- समाप्ती आणि उद्यापन विधी करा.
३. सात दिवसीय पारायण:
- दिवस 1: 1 ते 6 अध्याय
- दिवस 2: 7 ते 12 अध्याय
- दिवस 3: 13 ते 18 अध्याय
- दिवस 4: 19 ते 24 अध्याय
- दिवस 5: 25 ते 30 अध्याय
- दिवस 6: 31 ते 36 अध्याय
- दिवस 7: 37 ते 40 अध्याय
- सातव्या दिवशी समाप्ती आणि उद्यापन.
४. नऊ दिवसीय पारायण (श्रावण महिना विशेष):
- दिवस 1: 6 अध्याय
- दिवस 2: 5 अध्याय
- दिवस 3: 5 अध्याय
- दिवस 4: 5 अध्याय
- दिवस 5: 5 अध्याय
- दिवस 6: 5 अध्याय
- दिवस 7: 4 अध्याय
- दिवस 8: 3 अध्याय
- दिवस 9: 2 अध्याय
- नवव्या दिवशी समाप्ती आणि उद्यापन.
५. एका अध्यायाचे नित्य पारायण:
- श्रावण महिन्यात निवडक अध्याय (5 वा, 10 वा, 40 वा – “कल्पतरू”)
[चालीसवा अध्याय: या अध्यायाला “कल्पतरू” असेही म्हणतात आणि यात नवनाथ महाराजांच्या चमत्कारांची आणि भक्तीची कथा आहे.] - दररोज एकदा 40 दिवस वाचा.
- संकल्पपूर्वक किंवा निव्वळ श्रद्धेने.
टीप:
1. आपण आपल्या वेळ आणि क्षमतेनुसार कोणतीही पद्धत निवडू शकता.
2. अधिक माहितीसाठी गुरु, पुस्तके किंवा इंटरनेटचा सल्ला घ्या. ज्यामुळे पारायण करताना कमीत कमी चुका होतील.
नवनाथ पाराणाची पूजा कशी मांडायची?
- सकाळी लवकर उठून स्नान करा.
- संपूर्ण घरामध्ये गोमूत्र शिंपडा.
- देवपूजा करून घ्या.
- आपल्या घरातील आपल्या आई-वडिलांची वडीलधाऱ्या माणसांचे नमस्कार करा.
- देवघरा जवळची जागा स्वच्छ करा.
- त्या ठिकाणी थोडसं गोमूत्र शिंपडा.
- चौरंग मांडा.
- चौरंगावर ती लाल वस्त्र अंतरा.
- त्यावरती नवनाथ महाराजांचा जर फोटो आपल्या घरात असेल तर फोटो मांडावा.
- फोटो नसल्यास स्वामींचा फोटो ठेवा.
- दत्त महाराजांचा फोटो ठेवा.
- दिव्याच्या पूजनाने सुरुवात करा.
- शुद्ध तुपाचा दिवा लावा.
- दिव्याची पूजा करा.
- त्याला फुल व्हा.
- कलश मांडणी करा.
- एक तांब्याच्या कलशामध्ये सुपारी, नाणं, हळद-कुंकू, अक्षता टाका.
- शुद्ध जल टाका.
- पाच विड्याची पानं त्यावरती ठेवा.
- नारळ ठेवा.
- कलश्यावरती कुंकवानं आणि हळदीने उभ्या पाच रेषा काढा.
- नारळावरती कुंकवानं आणि स्वस्तिक काढा.
- कलशाची हळद-कुंकू, अक्षता आणि फुल वाहून पूजा करा.
- कलश मांडणी झाल्यानंतर कशाशेजारी जोड पानावरती सुपारी, नाणं, हळकुंड आणि बदाम ठेवा.
- गणपती पूजन करा.
- देवघरातील गणपतीची मूर्ती ताम्हणा मध्ये घ्या.
- शुद्ध पाण्याने आणि पंचामृताने स्नान घाला.
- गणपती अथर्वशीर्ष पठण करून गणपती बाप्पांना अभिषेक करा.
- चौरंगावरती थोडेसे तांदूळ ठेवा.
- गणपती बाप्पांची स्थापना करा.
- त्यांना हळद, कुंकू आणि अक्षता फुलवा.
- स्वामींची मूर्ती किंवा दत्त महाराजांची मूर्ती असल्यास ताम्हणामध्ये मध्ये घ्या.
- अभिषेक करा.
- मूर्ती चौरंगावरती थोडेसे तांदूळ ठेवून स्थापना करा.
- त्यांना गंधाक्षता आणि फुलवा.
- दत्त महाराजांना आणि स्वामींना भस्म लावा.
- तुळशीपत्र वहावे .
- नवनाथ महाराजांच्या आरतीचा पाठ करा.
- नवनाथ महाराजांना नैवेद्य अर्पण करा.
- प्रसाद वाटून घ्या.
- संध्याकाळी पुन्हा दिव्याची आणि कलशाची पूजा करा.
नवनाथ महाराजांची प्रतीकात्मक स्थापना आणि पूजा विधी
सामग्री:
- नऊ सुपाऱ्या
- तांदूळ
- नाणं
- गंधाक्षता
- फुलं
- बेलपत्र
- नारळ
- हळद
- कुंकू
- अक्षता
- सुगंधी धूप
- दीप
- तेल
- नैवेद्य (उडदाचे वडे, खीर, पुरणपोळी, वरण-भात, मुगाची खिचडी)
- नवनाथ भक्तिसार ग्रंथ
- आसन
- तांबे
- पाणी
पूजा विधी:
- नव सुपाऱ्यांची स्थापना:
- शुद्ध पाण्याने स्नान घालून, पंचामृत आणि पुन्हा शुद्ध पाण्याने स्नान घालून नऊ सुपाऱ्या तयार करा.
- चौरंगावर नऊ ठिकाणी थोडे तांदूळ आणि त्यावर नाणं ठेवा.
- प्रत्येक सुपारीला गंधाक्षता, फुलं आणि बेलपत्र वाहून, खालील मंत्र म्हणून स्थापना करा:
- पहिली सुपारी: ओम श्री चैतन्य मच्छिंद्रनाथाय नमः
- दुसरी सुपारी: ओम श्री चैतन्य गोरक्षनाथाय नमः
- तिसरी सुपारी: ओम श्री चैतन्य चर्पटीनाथाय नमः
- चौथी सुपारी: ओम श्री चैतन्य जालिंदरनाथाय नमः
- पाचवी सुपारी: ओम श्री चैतन्य कानिफनाथाय नमः
- सहावी सुपारी: ओम श्री चैतन्य भर्तहरीनाथाय नमः
- सातवी सुपारी: ओम श्री चैतन्य रेवणनाथाय नमः
- आठवी सुपारी: ओम श्री चैतन्य अडबंगनाथाय नमः
- नववी सुपारी: ओम श्री चैतन्य चौरंगीनाथाय नमः
- ग्रंथाची पूजा:
- चौरंगाच्या समोर स्वच्छ वस्त्रावर नवनाथ भक्तिसार ग्रंथ ठेवा.
- ग्रंथाला हळद, कुंकू आणि अक्षता लावा.
- दीप प्रज्वलन:
- अखंड दिवा प्रज्वलित करा.
- अखंड दिवा प्रज्वलित करा.
- नवनाथ आणि दत्त महाराजांची पूजा:
- नवनाथ महाराज, दत्त महाराज आणि स्वामी महाराज यांच्या फोटोंची पूजा करा.
- त्यांना हार घाला.
- पारायण:
- रोज सकाळी आणि संध्याकाळी नवनाथ भक्तिसार ग्रंथाचे पारायण करा.
- वाचन करताना तोंड पूर्वेकडे आणि नवनाथांचे आसन दक्षिणेकडे असल्याची खात्री करा.
- संकल्प:
- उजव्या हातात पाणी, हळद, कुंकू, अक्षता आणि फुलं घेऊन संकल्प करा.
- आपली इच्छा आणि पारायणाची पद्धत (सात दिवस किंवा नऊ दिवस) बोलून दाखवा.
- आरती:
- दररोज वाचनानंतर आरती करा.
निष्कर्ष :
आपण या लेखामध्ये नवनाथ भक्तिसार पारायण कसे करायचे त्याची पूजा विधी आणि त्या बद्दल चे महत्वाचे काही नियम आपण बघितले.
नवनाथांचे पारायण करताना कुठल्याही प्रकारचे प्रश्न मनात उपस्थित येऊ नये यासाठी आमचा प्रयत्न आहे आणि त्यानुसार माहिती देण्याचे आमचे लक्ष आहे.
जर तुम्हाला दिलेली माहिती आवडली असेल तर आम्हला नक्की कंमेंट बॉक्स मध्ये लिहून सांगा आणि नवनाथ परायणाचे अनुभव सुद्धा मेल करा आमचा प्रयत्न राहील कि तुमचे अनुभव आम्ही स्वामी आई वेबसाईट वर प्रदर्शित करू . ।।श्री स्वामी समर्थ।।
नवनाथ भक्तिसार चे तीन दिवसाचे पारायण करायचे आहे दरम्यानच्या काळात एक दिवस शाळेत गेलो तरचालेल का?